Kazak Arkeolojisinde Son Keşifler: Antik Kentler, Eserler ve Mezarlar
Kazakistan, bölgenin zengin tarihini ve eski uygarlıkların kültürünü ortaya çıkaran olağanüstü arkeolojik keşifler için önemli bir alan olarak ortaya çıkmıştır. Kimek Kağanlığı'nın antik başkenti, Saka ve Hun-Sarmat dönemlerine ait ilgi çekici mezar höyükleri ve Altın Orda döneminden kalma bir nekropol dahil olmak üzere birçok önemli bulgu elde edilmiştir.
Kimek Kağanlığının Antik Kenti
Kazak araştırmacılar, günümüz Pavlodar Bölgesi'nde İrtiş Nehri yakınında bulunan Kimek Kağanlığı'nın başkenti olan antik bir şehre dair yeni kanıtlar ortaya çıkardılar. Dikkate değer buluntular arasında şu anda restorasyon aşamasında olan bir Kimek arabası da yer alıyor. Pavlodar Pedagoji Üniversitesi Arkeolojik Araştırma Enstitüsü Müdürü Timur Smagulov, buranın o döneme ait bir "göçebe evi" olduğunu belirterek tarihi önemini vurguladı.
Temmuz 2016'da Baydala'daki kazılar sırasında keşfedilen savaş arabası, Avrasya bozkırlarındaki ortaçağ göçebe yaşamının eşsiz bir kalıntısıdır. Tamamen ahşaptan yapılmış olan arabanın hiçbir metal bileşeni yoktu; dingil ve tekerlek göbeği sert ağaçtan yapılmıştı. Her biri 60 santimetre çapındaki tekerlekler, düzgün dönüşü kolaylaştırmak için özel bir karışımla kaplandı.
Smagulov, keşif sürecinin, beş tonluk eseri daha ileri çalışmalar için üniversiteye taşımak üzere bir vinç de dahil olmak üzere dikkatli koruma ve kaldırma tekniklerini içerdiğini açıkladı.
Taldın Tarih ve Arkeoloji Parkı
Karagandı Bölgesi'nin Şet ilçesinde yer alan Taldın Tarih ve Arkeoloji Parkı'nda arkeologlar ve Buketov Karagandı Üniversitesi'nden 120'yi aşkın öğrenci kazı çalışmalarına devam ediyor. Onların çabaları sonucunda dikkat çekici bir demir akinak (Saka kılıcı) ve bir tören kabı ortaya çıktı. Bakaska'daki mezar höyükleri, binlerce yıl boyunca şekillerini koruyan standart bir inşaat yöntemini ortaya çıkardı. MÖ 3.-2. yüzyıllara tarihlenen demir akinaklar İskit-Saka üçlüsüne ait olup Saka'dan Hun-Sarmat dönemine geçişi vurgulamaktadır.
Akkezen Mezar Höyükleri
Akkezen mezarlığında araştırmacılar, kavisli taş dizilimleriyle birbirine bağlanan iki küçük tümsekle çevrelenmiş bir ana höyükten oluşan karmaşık bir yapı olan "bıyıklı kurgan" üzerinde çalışıyorlar. Hun-Sarmatya döneminden (M.Ö. 3. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar) kaldığına inanılan bu yapılar genellikle daha eski Saka höyükleriyle bağlantılıdır. Bu bölgede bulunan buluntular arasında, bölgenin antik cenaze geleneklerinin anlaşılmasına katkıda bulunan bronz bir kazan ve demir bir mızrak ucu yer alıyor.
Kızıl Oba Nekropolü
Kuzey Kazakistan'daki Kızıl Oba nekropolü, 2019 yılından bu yana arkeologların önemli bir odak noktası haline geldi ve 2021 yılına kadar ulusal öneme sahip anıtlar listesinde yerini aldı. Altın Orda döneminden kalma bu alan, sürprizleri ve gizemleri ortaya çıkarmaya devam ediyor. Janat Baimusenov ve Pavlodar Pedagoji Enstitüsü Margulan Merkezi tarafından yürütülen kazılarda, iyi korunmuş tuğla yapılar ve seçkin cenaze törenlerini gösteren mezarlar ortaya çıkarıldı. Buluntular arasında bir erkek, bir kadın ve çocukların kalıntıları ile MS 1337'ye tarihlenen bronz bir ayna ve altın paralar da dahil olmak üzere çeşitli eserler yer alıyor.
Nekropolün inşası ve eserleri, buranın Altın Orda'nın kültürel ve politik merkezi olduğu iddiasını destekliyor ve Kuzey Kazakistan'ın yalnızca bir otlak olduğu fikrine meydan okuyor. Mezarlarda hem İslami hem de İslam öncesi unsurların varlığı dini uygulamalarda bir geçiş dönemini yansıtıyor.
Atırav'daki Antik Anıt Mezarın Girişi
Atırav bölgesindeki Sarıışık arkeolojik sit alanında antik bir mozoledeki mezar odasına giden bir girişin kalıntıları keşfedildi. 15.-16. yüzyıllara tarihlenen bu yapı, iyi korunmuş bir tuğla koridora ve seramik testiler, süs eşyaları ve bakır paraların bulunduğu bitişik bir odaya sahip. Bu tür mozoleler genellikle yüksek statüdeki bireyleri barındırıyordu ve bu keşif, bölgedeki ortaçağ mimarisinin ve cenaze törenlerinin anlaşılmasına katkıda bulunuyor.
Kaynak: The Astana Times
